پژوهش: بررسی نتایج آزمایشگاهی بنتونیت مورد استفاده برای تزریق دوغاب پرده آب بند
پژوهش: چکیده مقاله بررسی نتایج آزمایشگاهی بنتونیت مورد استفاده برای تزریق دوغاب پرده آب بند در ایران و دلایل عدم تطابق آن با مشخصات فنی ذکر شده
محمد زاهد فاتقی (کارشناس ناظر آزمایشگاه سد شفا رود)
چکیده پژوهش:
پرده آب بند در پروژه های سدسازی با تزریق دوغاب ایجاد می شود و جهت پایدار سازی دوغاب، از بنتونیت استفاده می شود. به رغم استفاده از مرغوب ترین بنتونیت قابل دسترسی در کشورمان، بسیاری از مشخصات آن (حدود روانی و خمیری و ...)، تأمین کننده مشخصات فنی طرح های داخل کشور نمی باشند. از مهم ترین دلایل آن می توان به اساس مشخصات فنی تدوین شده در پروژه ها اشاره کرد که در واقع، ترجمه استانداردها و دستورالعمل های آمریکایی (مانند API) هستند و مؤلفین داخلی، بدون در نظر گرفتن جنس بنتونیت موجود و قابل دسترس در ایران، هم چنان مشخصات کلی ذکر شده برای بنتونیت ها را (که در منابع خارجی قید شده اند)، در مراجع داخلی ذکر می کنند. به این منظور، با انجام آزمایش های لازم بر روی بنتونیت در پروژه های مهم سدسازی کشور (کارون 4، گتوند، سیمره و ....) و جمع آوری نتایج حاصل از این آزمایش ها، هم چنین با نگاه کاربردی به مسئله استفاده از بنتونیت، می توان اعداد مندرج در مشخصات فنی را به اعدادی که در پروژه های داخل کشور به دست آمده اند، تغییر داد و با انجام آزمایش های لازم، میزان فعالیت را برای بنتونیت بدست آورده و استفاده های کاربردی از این نتایج را مد نظر قرارداد. بنابراین بر اساس نتایج کلیه آزمایش ها انجام گرفته، می توان این گونه استنباط نمود که بر اساس منابع و معادن موجود در ایران، پودر بنتونیتی برای ساخت دوغاب در کشورمان مناسب است که دارای عدد فعالیت بالای 10 باشد و این شاخصه به تنهایی می تواند کلیه مشخصات کاربردی پودر بنتونیت را پوشش داده و عملکرد مطمئنی را از آن انتظار داشت.
کلمات کلیدی: بنتونیت، پرده آب بند، مشخصات فنی پروژه، ضریب فعالیت، آزمایش های بنتونیت