آبرو
هر سازه ای، غیر از پل، که برای تخلیه آب از زیر راه ساخته می شود.
آسفالت حفاظتی
پخش قیر در راههای خاکی شنی، آسفالتی و بتنی و بلافاصله پخش سنگدانه بر روی آن، یا قیرپاشی بدون سنگدانه، و یا پخش آسفالت اسلاری سیل، و یا آسفالت متخلخل، آسفالت حفاظتی نامیده می شود.
آسفالت سرد
آسفالت سرد از اختلاط مصالح سنگی یا قیرهای محلول، یا قیرآبه ها و یا قطران در دمای محیط تهیه و در همین دما پخش و متراکم می شود.
آسفالت متخلخل
آسفالت متخلخل از اختلاط قیر با سنگدانه های شکسته دارای دانه بندی باز، در کارخانه آسفالت تهیه می شود.
اساس
قشری از مصالح سنگی با مشخصات فنی و به ضخامت معین که بر روی بستر آماده شده راه و یالایه زیراساس، به منظور تحمل بارهای وارده از لایه های بالاتر روسازی قرار گیرد، قشر اساس نامیده می شود.
اساس شنی
عبارت است از مصالح شکسته شنی با مشخصات فنی معین که به ابعاد هندسی مورد نظر بر روی قشر زیراساس و یا بستر روسازی قرارگیرد.
اساس قیری
مخلوطی از مصالح سنگی و قیر با مشخصات فنی و به ضخامت معین که بر روی بستر آماده شده راه و یا لایه زیراساس، به منظور تحمل بارهای وارده از لایه های بالاتر روسازی قرار گیرد ، قشراساس قیری نامیده می شود.
اساس ماکادامی
مخلوطی از سنگ کوهی و یا سنگهای رودخانه ای شکسته به اندازه های مشخص و پخش آنبر روی قشر آماده شده سطح راه برابر ابعاد، اندازه ها و ضخامت های مشخص شده در نقشه ها.
اندود سطحی (تککت)
پخش یک لایه بسیار نازک قیر محلول یا قیرآبه روی سطح آسفالتی یا بتنی به منظور آغشته نمودن سطوح مزبور و ایجاد چسبندگی با قشر آسفالتی که متعاقباً روی آن پخش می شود، اندود سطحی یا تک کت نامیده می شود.
اندود نفوذی (پریمکت)
پخش یک لایه قیر محلول با کندروانی (ویسکوزیته) کم یا متوسط در سطح شنی راه (بستر روسازی راه یا زیراساس و یا اساس)، اندود نفوذی یا پریم کت نامیده می شود.
اندودهای آب بند (سیلکت)
اجرای آسفالت های حفاظتی بر روی انواع رویه های آسفالتی و یا بتنی موجود، به منظور آب بندی، افزایش خاصیت نفوذناپذیری، اصلاح آسیب دیدگیهای سطحی، بهسازی موقت و افزایش عمربهره برداری ها، اندود آب بند یا سیل کت نامیده می شود.
بازیابی روسازی آسفالتی
بازیابی روسازی آسفالتی، استفاده مجدد از آسفالت های قدیمی است که قبلا کاربرد اولیه خود رابه انجام رسانده است . این عمل معمولا ً پس از انجام پاره ای فعل و انفعال بر روی آسفالت های قدیمی صورت می گیرد.
بتن آسفالتی بادانه بندی باز
عبارت است از مخلوط قیر و مصالح سنگی با دانه بندی باز که مناسب برای بالا بردن اصطکاک روسازی مرطوب می باشد.
بتن آسفالتی با دانه بندی متراکم
عبارت است از مخلوط قیر و مصالح سنگی با دانه بندی پیوسته مناسب برای شرایط محلی با کاهش فضای خالی و افزایش مقاومت و عمر بیشتر.
بستر روسازی راه
سطح تمام شده خاکی راه که مصالح لایه های روسازی بر روی آن قرار می گیرد.
بهسازی و روکش آسفالتی
مرمت و اصلاح انواع آسیب دیدگی های سطحی و سازه ای روسازی های آسفالتی، شامل: تعمیرات سطحی، اجرای روکشهای تقویتی، بازیافت و یا ترکیبی از این عملیات بهسازی نامیده می شود.
پل
سازه فلزی یا با مصالح ساختمانی برای عبور راه، راه آهن و یا پیاده از روی آب یا مسیر راهی دیگر.
پی کنی ابنیه فنی
پی کنی ابنیه فنی عبارت است از کندن محل پی پایه ها، دیوارها، زهکشی ها، با دست و یا بیل مکانیکی (یا وسایل مشابه) طبق رقوم مندرج در نقشه های اجرایی و به دستور دستگاه نظارت.
تخلیه آبهای سطحی
عبارت است از احداث نهرها، و آبروهای باز و یا بسته، لوله گذاریهای سطحی، انحراف و تنظیم و کنترل جریان آب انهار و رودخانه ها و اجرای سایر کارهای تکمیلی، طبق نقشه های اجرایی و دستورات دستگاه نظارت.
خاک مسلح
خاک مسلح عبارت است از مجموعه خاک و جوشن ها که به صورت نوارهای افقی در خاک قرار می گیرند و پوسته که بتنی یا فلزی است و نمای خاک مسلح را تشکیل می دهد.
داربست
سازه ای موقت است که برای نگهداری قالب بندی، سکوهای کار و تحمل بارهای حین اجرا برپا می شود. مشتمل بر شمع بندی، پایه های قائم، صفحات افقی، بادبندها، زیرسری ها و نظایر آن.
راه انحرافی
راهی موقت برای عبور ترافیک در زمان قطع عبور از بخشی از راه.
روسازی
روسازی راه سازه ای است که بر روی آخرین لایه متراکم شده خاک زمین طبیعی، خاکریزی ها یا کف برشهای خاکی و یا سنگی که به طور کلی بستر روسازی نامیده می شود، قرار می گیرد.
زهکشی
زهکشی عبارت است از لوله گذاریهای سطحی و زیرزمینی، مصرف زه های سنگی و یا خرده سنگی، انحراف و تنظیم و اجرای سایر کارهای تکمیلی، طبق نقشه های اجرایی و دستورات دستگاه نظارت.
زیراساس
قشری از مصالح سنگی (و یا مخلوطی از مصالح سنگی و مواد افزودنی) با مشخصات فنی معین وبه ضخامت مشخص که بر روی بستر راه (ساب گرید) به منظور تحمل بارهای وارده از قشرهایبالای روسازی قشر اساس قرار گیرد، قشر زیراساس نامیده می شود . زیراساس معمولا اولین لایه از ساختمان روسازی راه را تشکیل می دهد.
زیراساس شنی
مصالح شنی با مشخصات فنی معین تهیه و بر روی بستر روسازی راه حمل و به ضخامت مورد نظر پخش و سپس طبق شرا یط فنی آبپاشی و کوبیده می گردد. قشر حاصله، زیراساس شنی نامیده می شود.
سنگ پشتکار
قطعه سنگی است که در پشت نما به کار می رود و مستقیماً در برابر عوامل جوی قرار ندارد.
سنگ توکار
قطعه سنگی است که در داخل بنا به کار برده می شود.
سنگ دوکله و یا سرتاسری
قطعه سنگی است که تمام ضخامت بنا را در بر می گیرد.
سنگ راسته
قطعه سنگی است که طول اصلی آن در امتداد نمای بنا قرار می گیرد.
سنگ کله
قطعه سنگی است که طول اصلی آن در داخل بنا قرار می گیرد.
سنگ نبش
قطعه سنگی است که در گوشه بنا به کار برده می شود.
سنگ نما
قطعه سنگی است که در نمای بنا به کار برده می شود. این قطعه باید دارای ریشه کافی بوده تا در ضمن مقاومت در برابر عوامل جوی، استحکام بنا را هم تامین نماید.
شانه راه
آن قسمت از کف راه که برای توقف اضطراری وسایل نقلیه اختصاص داده شده است.
شیب عرضی
عبارت است از شیب عرضی سطح راه و در مسیرهای مستقیم اغلب معادل ٢% می باشد.
طاق های با دور تمام
طاق هایی که انتهای قوس طاق به حالت عمودی روی پایه ها قرار گرفته باشد.
طاق های نیم خیز
طاق هایی که با طاق به حالت مایل و با شیب ١و ٢ روی پایه قرار گرفته باشد.
عملیات خاکی
عملیات خاکی عبارت است از کلیه کارهای لازم برای تمیز کردن بستر و حریم راه، خاکبرداری و خاکریزی خاک، سنگ و یا سایر مصالح، از و یا در مسیر و یا محدوده راه در منطقه عملیات طرح، طبق نقشه های اجرایی و یا برابر دستورات دستگاه نظارت.
قالب
سازه ای موقت برای در بر گرفتن بتن قبل از سخت شدن و کسب مقاومت کافی برای تحمل بار بتن.
قرضه جانبی
قرضه ایست موجود در حریم قانونی راه و در صورت بلامانع بودن در نزدیکی و مجاورت حریم راه.
قرضه موضعی
قرضه ایست که از منابع مناسب موجود در طول راه و با رعایت حداقل فاصله حمل تعیین می شود.
قرضه منتخب
قرضه ایست متشکل از مصالح رودخانه ای و یا کوهی و یا مصالحی با مشخصات معین که از منابع خاص تأمین می شود.
کنترل فرسایش
عبارت است از ایجاد فضای سبز و یا تثبیت خاک با قیرآبه و یا پوشش با بتن پاشیده و شیب بندی به منظور کاهش از دست رفتن خاک به علت آب یا باد.
مدیریت روسازی راه
عبارت است از تمامی فعالیتهای مربوط به طراحی، ساخت، نگهداری، ارزیابی مداوم، ترمیم، بهسازی و یا بازسازی روسازی شبکه راه ها. مدیریت روسازی راه مجموعه ای است از ابزار و روشها که علاوه بر سازماندهی به شبکه روسازی ها به تصمیم گیری برای دست یافتن به برنامه های درازمدت مؤثر و اقتصادی برای نگهداری روسازی ها در سطحی قابل قبول، کمک می کند.
مجموعه قالب بندی
مجموعه ای که برای نگهداری بتن در شکل مورد نظر به کار می رود، مشتمل بر رویه قالب، بدنه قالب، پشت بندها، کلاف ها، چپ و راست ها و نظایر آن.
میانه راه
آن قسمت از عرض راه که در حد فاصل (بین) مسیر رفت و برگشت قرار گرفته و مسیرهای رفت و برگشت را از هم جدا می کند.