ژئوتکستایل ها (Geotextils)
ژئوتکستایل ها ورقه های مصنوعی پلاستیکی هستند که نسبت به عبور سـیالات و گـاز نفوذپـذیر مـی باشـند و در بـین ژئوسنتتیک ها بیشترین کاربرد را دارند.
ژئوتکستایل ها ورقه های مصنوعی پلاستیکی هستند که نسبت به عبور سـیالات و گـاز نفوذپـذیر مـی باشـند و در بـین ژئوسنتتیک ها بیشترین کاربرد را دارند. جهت ساخت ژئوتکستایل ها غالباً از پلیاستر، پلیپـروپیلن و پلـیاتـیلن اسـتفاده می شود. ژئوتکستایل ها در یک دسته بندی کلی به دو دستۀ ساختار اصلی بافته شده و ساختار اصلی بافته نشده تقـسیم می شوند. ژئوتکستایل های دارای ساختار اصلی بافته نشده به علت دارا بودن فضای خالی نـسبتاً زیـاد خاصـیت فیلتـری بیشتری دارند. در بافته نشده ها الیاف تشکیل دهنده بطور درهم با یکدیگر آمیخته شده انـد و همـین خـصوصیت موجـب می شود تا مقاومت آنها در برابر پاره شدگی از بافته شده ها بیشتر باشد. زیرا نیرو با الیاف بیشتری درگیر می شود.
آنچه موجب بوجود آمدن گستره وسیع استفاده از ژئوتکستایل ها میشود خواص فوق العاده فیزیکی و مکانیکی آنها به نسبت وزن آنها می باشد، همچون استحکام، نفوذپذیری، مقاومت کششی بسیار بالا، مقاومت بالا در برابر سوراخ شدگی و ... از خصوصیات ژئوتکستایل ها مقاومت کششی و تراکم پذیری اهمیت بیشتری را دارا می باشند.
یکی از خصوصیات مفید ژئوتکستایل ها خاصیت ارتجاعی آنها می باشدکه موجب برگشت پذیری خاك مـسلحِ تحـت اثـر بارهای خارجی به حالت اولیه می باشد.
ضخامت ژئوتکستایل ها تحت فشار معین 2 کیلو پاسکال اندازه گیری می شود و در اکثـر مـوارد بـین 0/01 تـا 0/3 ایـنچ می باشد. ژئوتکستایل ها مقاومت قابل ملاحظه ای را در تحمل تنش ها و تغییر شکل های نسبی دارا هـستند و از ایـن خـصوصیت می توان جهت محافظت از لایه های ضعیفی که نباید تحت اثر فشارهای بالا قرار گیرند استفاده نمود.
همچنین از ژئوتکستایل ها به منظور پخش و متوازن کردن نیروهای متمرکز به یک سطح بزرگتر و کـاهش تـنش هـای متمرکز در یک نقطه به جهت جلوگیری از گسیختگی های نقطه ای استفاده می شود.
بطور کلی کاربردهای مختلف ژئوتکستایلها را میتوان به شکل زیر تقسیم نمود:
ـ جداسازی لایه های خاك یازدهمین کنفرانس دانشجویی عمران سراسر کشور
ـ تسلیح خاك
ـ فیلتراسیون
ـ زهکشی
کاربرد ژئوتکستایل ها در پروژه های عمرانی
ـ یکی از اساسی ترین کاربرد های ژئوتکستایل استفاده از آن به عنوان فیلتر می باشد. در این حالت ژئوتکستایل آب (و یا هر مایع دیگری را) به خوبی و با سرعت کافی از خود عبور می دهد ولی از عبور ذرات جامد و سنگ ریزی جلوگیری می کند.
ـ جهت تسلیح خاك علاوه بر ژئوگرید از ژئوتکستایل نیز به میزان بالاتر استفاده می شود. خاك مسلح شده با تکستایل از نظر مقاومت کششی برشی و پیچشی و همچنین ظرفیت باربری به میزان قابل توجهی نسبت به خاکهای غیر مسلح برتری دارد.
ـ جهت احداث جاده بر روی زمین هایی که دارای خاك با ساختار ضعیف هستند به راحتی نمی توان از روکش آسفالتی استفاده کرد. در اینگونه جاده ها آسفالت به راحتی ترك می خورد. جهت جلوگیری از ترك خـوردن آسـفالت بـر اثـر تغییر شکل حاصل از نبروهای وارده می توان از مسلح کننده ژئوتکستایل اسـتفاده نمـود. ایـن تکنیـک تـسلیح جهـت راههای موقتی نیز به کار برده می شود.
ـ جهت جداسازی لایه های مختلف خاك از ژئوتکستایل به میزان وسیعی استفاده می شود. این کاربرد تا حدود زیادی وابسته به خاصیت عدم عبور ذرات درشت خاك ضمن عبور سیالات از ژئوتکستایل می باشد. همچنین جهت جداسازی دو لایه ی مختلف سنگدانه با اندازه های مختلف از ژئوتکستایل استفاده می شود.
ـ با استفاده از ژئوتکستایل ها می توان به مقدار بالایی موجب افزایش پایداری شیروانی های خاکی و همچنـین افـزایش شیب مجاز آنها شد. شیب مجاز یک شیروانی خاکی مسلح شده با ژئوتکستایل تا حدود 70 درجه نیز امکان پذیر است.
ـ خاصیت عبور مناسب سیالات از ژئوتکستایل موجب شده تا از ژئوتکستایل موجب شده تا از ژئوتکستایل به عنوان یک زهکش قوی استفاده شود. در آب بندی تونل ها و پل ها قبل از اجرای سنگ رویه نهایی از یک لایه ژئوتکـستایل اسـتفاده می شود تا آب را به سمت پایین و آبروها هدایت کند.
ـ در سواحل برای جلوگیری از شست و شوی ساحل و پیشرفت آب و همچنین جلوگیری از شست و شوی خاك زیـر صخره ها از ژئوتکستایل استفاده می شود. در این حالت ژئوتکستایل را بر روی خاك های ساحل قرار داده و روی آن را با صخره های بزرگ می پوشانند. در ساخت سواحل مصنوعی نیز از ژئوتکستایل به میزان وسیعی استفاده می شود.
ـ از ژئوتکستایل ها می توان به عنوان قالبهای انعطاف پذیر در ملات ریزی استفاده نمود. همچنین در بتن ریزی هـایی که سطح مورد نظر دارای شیب زیادی است برای مهار بتن و جلوگیری از ریزش آن می توان از ژئوتکستایل مانند یک کیسه پهن استفاده کرد. نخستین بار کارن ترزاقی در سال 1955 در ساخت یک سد {که اکنون به نام وی خوانده می شود} از قالب های انعطاف پذیر استفاده کرد.